BENİGN PAROKSİSMAL POZİSYONEL VERTİGO’DA REPOZİSYON VE REHABİLİTASYON MANEVRALARI
Modifiye Epley Manevrası
Bu
manevranın amacı kanalitleri posterior semisürküler kanal içinde uygun
açılarda hareketlendirerek utrikusa düşmelerini sağlamak ve endolenf
hareketine neden olmalarını engelleyerek baş dönmesi ataklarını
sonlandırmaktır. Yöntem ilk defa 1992 yılında Epley tarafından
tanımlandığı için Epley Manevrası ismi verilmiştir. Test beş pozisyonda
tamamlanır.
· Testi yapacak kişi hastanın arkasına geçer.
· Hasta
öncelikle oturur halde etkilenmemiş kulağa doğru 45 derece çevrilir ve
ardından sırt üstü yatırılıp baş ellerle desteklenerek extansiyona
getirilir.
· Sonrasında baş ekstansiyon hali bozulmadan sağlam kulağa doğru dikey düzlemle 45 derece açı yapacak şekilde çevrilir.
· Ardından
vücut ve baş birlikte yatar pozisyona göre 90 derecedaha çevrilerek baş
dikey düzleme 135 derece açı yapacak hale getirilir.
· Son olarak hasta oturur pozisyona getirilir ve baş öne 20-30 derece eğilir.
Bu
manevra uygulanırken başın her pozisyonda latent peryod ve nistagmus
sonlanana kadar beklemesi gerekmektedir. Genellikle 30 sn beklenmesi
yeterlidir.
Semont Manevrası
Semont ve arkadaşları tarafından 1988 yılında tanımlanmıştır. PSK BPPV için ilk kullanılan repozisyon manevrasıdır.
· Bu
yöntemde hasta muayene masasının kenarında oturur vaziyette iken baş
etkilenmemiş tarafa doğru 45 derece çevrilir ve baş sabit tutularak
hızla etkilenen tarafa doğru yatırılır ve 3 dakika beklenir.
· Ardından
başın pozisyonu değişmeden etkilenen kulak tarafına doğru yatılır ve 3
dk beklenir ve hasta oturur pozisyona getirilir.
· Manevralar sonrası nistagmus devam ederse prosedür nistagmusun ortadan kalkmasına kadar tekrarlanır.
Brand-Daroff Egzersizleri
· Hasta
yatağın ortasında oturur pozisyonda iken başını 45 derece sağa
çevirdikten sonra hızlıca başın pozisyonunu koruyarak sol tarafına doğru
yan yatar.
· 30
sn veya baş dönmesi bitene kadar bu pozisyonda kaldıktan sonra hızlıca
oturur pozisyona gelir ve başını hafifçe öne eğer.
· Daha sonra aynı hareketi ters tarafa doğru aynı sürede yapar.
·
Egzersiz bir uygulamada beş kez tekrarlanır. İki hafta boyunca günde 3
kez yada üç hafta boyunca günde 2 kez tekrarlanması önerilir.
Repozisyon manevralarının tek başına yeterli olmadığı durumlarda
alternatif olarak veya repozisyon manevraları ile birlikte
kullanılabilir.
Barbekü (Lempert) Manevrası
Horizontal
kanal BPPV’da güncel olarak kullanılan ve en çok tercih edilen
repozisyon manevrasıdır. Bu manevra sağlam kulağa doğru yapılan 90
derecelik artırımlarla 360 derece tam bir tur döndürme şeklinde yapılan
uygulaması kolay bir manevradır.
Cawthrone Cooksey Egzersizleri
· İlk
kez Cawthrone ve Cooksey tarafından 1944 yılında tanımlanmıştır.
Vertigonun tekrarlayan stimuluslar ile yorulması esasına dayanır.
· Tetikleyici
göz, baş ve gövde hareketlerini içerir. Semptom ortaya çıkaran
pozisyonla tekrarlayan karşılaşmalar sonucunda hasta aynı pozisyonu daha
iyi tolere etmeye başlar.
· Egzersizler otururken, sırt üstü yatarken, ayakta ve hareket halinde yapılır.
· Repozisyon
manevraları ve Brand-daroff egzersizlerinden fayda görmeyen veya
ortopedik nedenlerle bu manevraların uygulanamadığı hasta grubu için
yararlıdır.
1- Epley JM. The canalith repositioning procedure: for treatment of benign paroxysmal positional vertigo. Otolaryngol Head Neck Surg.1992;107:399-404
2- Dağkıran M. , Sürmelioğlu Ö. , Ay Ö. Diagnosis andTreatment Approach in Benign ParoxysmalPositional Vertigo. aktd. 2015; 24(4): 555-564.
3- Parnes
LS, Price-Jones RG. Particle repositioning maneuver for benign
paroxysmal positional vertigo. Ann Otol Rhinol Laryngol.1993;102:325-31.
4- Semont A, Freyss G, Vitte E. Curing the BPPV with a liberatory maneuver. Adv Otorhinolaryngol. 1988;42:290-3.
5- Güneri EA. Benign paroksismal pozisyonel baş dönmesinde tanı ve tedavi algoritması. Türkiye Klinikleri J E.N.T.-Special Topics. 2013;6:89-95.
6- CawthorneT. The physilogical basis for head exercises. J Chart Soc Physiother.1944;30:106-7.
4- Semont A, Freyss G, Vitte E. Curing the BPPV with a liberatory maneuver. Adv Otorhinolaryngol. 1988;42:290-3.
5- Güneri EA. Benign paroksismal pozisyonel baş dönmesinde tanı ve tedavi algoritması. Türkiye Klinikleri J E.N.T.-Special Topics. 2013;6:89-95.
6- CawthorneT. The physilogical basis for head exercises. J Chart Soc Physiother.1944;30:106-7.