Birbiri
ile yakından ilişkili bu iki hastalığı bazı uzmanlar aynı hastalığın iki farklı
görünümü olarak kabul etmektedir. Polimiyalji romatikalı hastaların % 10-15'inde
dev hücreli arterit, dev hücreli arterit bulunan hastaların % 40'ında
polimiyalji romatika görülür.
POLİMİYALJİ ROMATİKA
Omuz ve kalça kuşağında ağrı ve tutukluk yapan ve çoğu zaman gözden kaçan bir
hastalıktır. Kadınlarda daha sık görülür. Toplumun % 0.1-0.5 kadarında görülür.
Erken dönemde romatoit artrite benzer belirtiler gösterir.
Belirtiler: Sabahları boyun, kalça ve omuzlarda ağrı ve tutukluk olur. Ağrı
vücudun her iki yanında simetrik olarak hissedilir. Hareket ağrıyı artırır. Kilo
kaybı, yorgunluk, isteksizlik, başağrıları ve bitkinlik olabilir. Ayrıca; hafif
ateş, gece terlemesi ve ruhsal çöküntü görülebilir.
Teşhis: Hastanın yaşı 50 nin üzerindeyse, romatoit faktör yoksa, antinükleer
antikorlar negatif çıkmışsa ve aşağıdaki belirtilerin en az üçü varsa bu
hastalık akla gelmelidir:
- Boyun, omuz ve kalça kuşağında ağrı
- Eklemlerde bir saatten uzun süren sabah tutukluğu
- Saatte 40 milimetreyi geçen yüksek sedimentasyon hızı (sedimentasyon hızı
hastaların yaklaşık % 13'ünde normaldir.)
- Verilen tek doz prednizolona (kortikosteroit) hızlı cevap
Birçok hastanın sedimentasyon hızı 100 milimetreyi aşarken, hafif anemi
(kansızlık) ve trombosit sayısında yükselme görülür. Polimiyalji romatikalı
hastaların yaklaşık üçte birinde karaciğer fonksiyon testlerinde küçük sapmalar
görülebilir.
Tedavi:
Antiromatizmal ilaçlar çoğu zaman hastalığı kontrole yetmediğinden,
kortikosteroitler hemen hemen her zaman gereklidir. Tedavi genellikle bir-üç yıl
sürer; ama bazen daha da uzayabilir.
DEV
HÜCRELİ ARTERİT(TEMPORAL ARTERİT)
Bazı kan damarlarının iltihaplanmasıyla belirlenen bu hastalık ve polimiyalji
romatika arasında tam anlaşılamamış bir bağlantı vardır. Polimiyalji romatika
sırasında, öncesinde ya da sonrasında gelişebilen dev hücreli arterit, tıpkı bu
hastalıkta olduğu gibi 50 yaşın üstünde, büyük ölçüde kadınları etkiler.
Kadınlar arasında bu hastalık erkeklere göre üç kat fazla görülmektedir. Dev
hücreli arteritin polimiyalji romatikadan en büyük farkı körlüğe yol açma
riskidir. Ayrıca polimiyalji romatika düşük doz kortizona cevap verirken, dev
hücreli arteritte yüksek dozlar gerekir.
Belirtiler :
Belirtiler arasında halsizlik, şiddetli baş ağrısı, işitme zorluğu, eklem ağrısı
ve saçlı deride basmakla ağrı ve hassasiyet sayılabilir. Bulanık yada çift görme
ve hatta bazen görme kaybı gelişebilir. Bazı hastalarda atardamarların kalın ve
hassas olmasına karşın nabız zayıftır. Dev hücreli arterit tedavi edilmezse
körlüğe, felce yada kalp krizine yol açabilir.
Tanı
:
Sedimentasyon hızı, tam kan sayımı ve karaciğer fonksiyon testleri yaptırılır.
Sedimentasyon normalden yüksek çıkar. Temporal arter biyopsisi gerekebilir. Bu
küçük müdahalede kulağın önünde şakaktan çok küçük bir atardamar parçası alınır
ve mikroskop altında incelenir. Ama bu hastalığa yakalanan kişilerden yüzde
10-20'sinin söz konusu damar bölgesinde iltihaba rastlanmamaktadır.
Tedavi :
Standart tedavi yüksek doz kortikosteroitlerdir.